RK: Wspomniał pan o aktualizacji Krajowego Programu Kolejowego. Dlaczego aktualizacja KPK była tak ważna? Czy nowy KPK ułatwi i przyspieszy proces inwestycyjny?
AB: Aktualizacja KPK była zadaniem trudnym i czasochłonnym, ale jednocześnie niezbędnym z uwagi na konieczność dostosowania dokumentu do obecnej sytuacji. Chodziło zwłaszcza o rozliczenie projektów z perspektywy UE na lata 2007–2013 i decyzję KE potwierdzającą fazowanie projektów pomiędzy perspektywami. Musieliśmy także wziąć pod uwagę wyniki konkursów z Instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) oraz aktualizację kosztorysów projektów, przeprowadzoną w związku z pracami przygotowawczymi. Analizie poddano też zdolność instytucjonalną PKP PLK do realizacji programu oraz harmonogramy poszczególnych zadań.
Po konsultacjach społecznych KPK lista zadań została uzupełniona o projekt dotyczący budowy nowych rozjazdów kolejowych o podwyższonym standardzie. Jest to kontynuacja projektu realizowanego w poprzedniej perspektywie, który znacząco poprawił parametry infrastruktury na wąskich gardłach.
Aktualizacja pozwoliła też urealnić program, na co zwracała uwagę branża wykonawców. Spłaszczono tzw. górkę inwestycyjną. Weryfikacja możliwości realizacji zadań, zarówno pod względem ich wykonalności, jak i zdolności PKP PLK, była kluczowa dla sprawnej realizacji programu w kolejnych latach. Nie zapominamy jednak, że duża liczba zadań oraz bezprecedensowa kwota środków przeznaczonych na projekty kolejowe czyni realizację KPK dużym wyzwaniem.
RK: Nowelizacji doczekała się także ustawa o transporcie kolejowym. Jakie są najważniejsze zmiany w ustawie?
AB: Zmiany w ustawie o transporcie kolejowym mają charakter fundamentalny i są największe od 2003 r., czyli od czasu jej wejścia w życie. Jak już wspomniałem, ustawa wdraża dyrektywę w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego oraz dostosowuje polskie prawo do europejskich przepisów dotyczących transportu kolejowego. Zmienia definicje podstawowych pojęć, takich jak infrastruktura kolejowa, zarządca infrastruktury czy dworzec kolejowy. W nowelizacji wzmocniona została niezależność regulatora rynku kolejowego – Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Umożliwiono też większej grupie podmiotów występowanie o przydzielenie zdolności przepustowej – nie będą to już wyłącznie przewoźnicy kolejowi. Wyodrębniona została nowa grupa obiektów, tzw. obiekty infrastruktury usługowej, w stosunku do których stosowane będą odmienne niż w przypadku infrastruktury kolejowej zasady udostępniania. Ustawa wprowadza też finansowanie zarządców infrastruktury kolejowej w oparciu o program wieloletni, który ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów.
RK: W jednym z wywiadów zapowiedział Pan także zmiany w krajowej Strategii Rozwoju Transportu. Może nam Pan opowiedzieć więcej o tych planach?
AB: Obecna wersja Strategii Rozwoju Transportu do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.) nie oddaje w pełni zamierzeń rządu dotyczących roli sektora kolejowego w systemie transportowym. Transportowi kolejowemu nie przypisano odpowiednio ważnej funkcji, koncentrując się na rozwoju transportu drogowego. Strategia nie precyzuje sposobu osiągnięcia wzrostu znaczenia transportu kolejowego w przewozach pasażerskich i towarowych, co jest zarówno międzynarodowym zobowiązaniem Polski, jak i oczekiwaniem Rady Ministrów.
Dokument nie przystaje również do nowej polityki gospodarczej rządu zawartej w projekcie Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Stanowić ona będzie podstawę dla aktualizacji obowiązujących dokumentów strategicznych, w tym Strategii Rozwoju Transportu.
Z tych wszystkich powodów działania obejmujące rozwój transportu kolejowego w Polsce powinny zostać sformułowane w nowym dokumencie strategicznym, precyzującym zamierzenia rządu w zakresie organizacji, finansowania i funkcjonowania poszczególnych obszarów rynku kolejowego i segmentów przewozów. Zasadniczym zamierzeniem, które zostanie zawarte w aktualizacji SRT, będzie ukierunkowanie rozwoju transportu kolejowego przez uczynienie z niego konkurencyjnego elementu rynku transportowego, opartego na współpracy władz centralnych, samorządów, przewoźników i zarządców infrastruktury, dostarczającego pasażerom i klientom usługi najwyższej jakości.
Zmiana Strategii Rozwoju Transportu może jednak nastąpić dopiero po przyjęciu przez Radę Ministrów ostatecznej wersji Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.
