Rozmowa z Arnoldem Breschem, członkiem Zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych S.A., dyrektorem ds. realizacji inwestycji.
Jak przebiega realizacja Krajowego Programu Kolejowego w czasie pandemii?
Dotychczas pandemia nie miała wpływu na tempo realizacji prac, Krajowy Program Kolejowy jest realizowany. Dzięki utrzymaniu ciągłości budów, odbiorów i płacenia za wykonane prace realizowane są kolejne przebudowy stacji i szlaków kolejowych.
Wykonawcy prowadzą inwestycje z zachowaniem wszystkich zasad bezpieczeństwa. Nasza spółka wypracowała zasady prowadzenia narad i odbiorów w nowych warunkach. Już w pierwszych dniach, gdy razem z przedstawicielami branży określiliśmy główne ryzyka, skoncentrowaliśmy się na zapewnieniu możliwości prac i sprawnym procesie fakturowania. Bez tego wykonawcy i cała nasza branża mogłaby mieć wielki problem z odbudowaniem potencjału. Zachowanie ciągłości realizacji inwestycji, ogłaszanie nowych przetargów i podpisywanie umów jest niezbędne dla utrzymania stabilności na rynku budowlanym.
Utrzymujemy stały kontakt z wykonawcami i rozmawiamy z branżą o działaniach pozwalających na zachowanie ciągłości procesu inwestycyjnego.
Jeśli chodzi o realizację Krajowego Programu Kolejowego (stan na 30.11) to zakończyliśmy inwestycje o wartości 16,2 mld zł. W realizacji są prace na 50 mld zł. Prawie 4 mld zł są zaangażowane w aktualnie prowadzone postępowania przetargowe. Łączna wartość inwestycji zakończonych oraz w trakcie realizacji to ponad 66 mld zł, co stanowi 86,8% całego KPK.
Jakie są największe, pod względem wartości kontrakty realizowane obecnie przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A w ramach KPK?
Największy realizowany kontrakt za 3,3 mld zł netto – to modernizacja trasy Rail Baltica na odc. Czyżew – Białystok. Wśród największych umów możemy wymienić kontrakt związany z zabudową na sieci kolejowej systemu GSM-R, o wartości ponad 2 mld zł, a także przebudowę stacji Warszawa Zachodnia – ok. 1,8 mld zł. Wśród projektów, o wartości powyżej 1 mld zł, mogę wymienić przebudowę stacji w portach morskich w Gdyni i Gdańsku, budowę tunelu średnicowego w Łodzi, przebudowę odcinka ważnej międzynarodowej linii E65, na odc. podg. Most Wisła- Czechowice – Dziedzice – Zabrzeg czy modernizację linii średnicowej w Krakowie, na odcinku Kraków Główny Towarowy – Rudzice, wraz z dobudową torów linii aglomeracyjnej. Realizowane są także mniejsze umowy, które składają się na bardzo duże projekty – jak np. prace na linii nr 7 Lublin – Warszawa czy trasie Poznań – Szczecin, oba o wartości ponad 4 mld zł.
Jeśli chodzi o realizację Krajowego Programu Kolejowego (stan na 30.11) to zakończyliśmy inwestycje o wartości 16,2 mld zł
Czy efekty prac na realizowanych inwestycjach przełożą się na korzyści dla podróżnych w nowym rozkładzie jazdy 2020/2021?
Każdy etap prac na projekcie przybliża nas do zakładanych efektów. Jedne są dedykowane dla przewozów pasażerskich – i te bardziej zauważamy, a inne służą przewozom towarowym i są bardziej odczuwalne przez przewoźników, w węższym gronie. Na pewno istotne zmiany odczuwają mieszkańcy Małopolski i Śląska oraz turyści korzystający z przejazdów trasą Kraków – Katowice. Od nowego rozkładu jazdy najszybsze pociągi łączące stolice województw, pokonują trasę w około 60 min. Dzięki temu skrócił się także czas przejazdu w innych relacjach np. na trasie Wrocław Główny – Kraków Główny. Ten dystans najszybszy pociąg pokonuje w nieco ponad 2h 50 min, a wcześniej 3h 27 min. Dzięki zakończeniu większości prac na trasie łączącej stolice Wielkopolski i Dolnego Śląska, czas przejazdu dla najszybszych pociągów w relacji Wrocław Główny – Poznań Główny skrócił się o około 20 min. Na obu trasach już wcześniej były korzystne efekty dla podróżnych, gdyż zwiększyła się dostępność do kolei dzięki zmodernizowanym stacjom i przystankom, a bezkolizyjne skrzyżowania zapewniły wyższy poziom bezpieczeństwa w ruchu kolejowym oraz lepsza komunikację drogową. Od 13 grudnia podróż najszybszymi pociągami z Warszawy do Trójmiasta skróciła się o 20 min, dzięki wprowadzeniu prędkości 200 km/h na części trasy. Najszybsze pociągi PKP Intercity pokonują trasę ze stacji Warszawa Centralna do stacji Gdańsk Główny w 2 h 32 min.
Czy na wszystkich projektach liniowych poza przebudową torów i obiektów inżynieryjnych przewidziane są również zmiany dla podróżnych?
Standardem jest, że przystanki na modernizowanych liniach są dostosowywane do obecnych oczekiwań podróżnych, w tym osób o ograniczonych możliwościach poruszania się. Tak jest na liniach o znaczeniu międzynarodowym, np. Poznań – Szczecin, Wrocław – Poznań ale i na trasach regionalnych. Od stycznia, po 25 latach pojedziemy bezpośrednio pociągiem z Bielska Podlaskiego do Hajnówki. Zostaną uruchomione nowe połączenia na trasie Bielsk Podlaski – Hajnówka i Białystok – Hajnówka. Do pociągu wsiądziemy z dostępniejszych przystanków Orlanka, Morze, Stare Berezowo, Chytra, Lewki. Powstał też nowy przystanek Mikłasze. Pociągiem dojedziemy do Wisły, a na trasie jest nowy przystanek Skoczów Bajerki. To efekt rewitalizacji linii kolejowej na odcinku Chybie – Skoczów.
Sprawniej jedziemy na trasie Lublin Główny – Stalowa Wola Rozwadów dzięki elektryfikacji, a także na trasie z Warszawy do Lublina, gdyż pociągi jeżdżą już nowym drugim torem między Otwockiem a Pilawą. Ponadto podróżni wygodniej wsiadają do pociągów z kolejnych zmodernizowanych peronów. Lepszy dostęp do kolei zapewniają od grudnia nowe przystanki – Wałbrzych Centrum, Wygoda na trasie Warszawa – Lublin, Kochcice na linii Lubliniec – Kluczbork, Wadowice Osiedle Podhalanin i wspomniany wcześniej Skoczów Bajerki.
Czy inwestycje przynoszą efekty dla przewozów towarowych?
W ramach Krajowego Programu Kolejowego, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. realizują inwestycje dedykowane poprawie standardu przewozów towarowych. Modernizowane tory to zwiększenie prędkości dla pociągów z materiałami, kruszywem na budowę dróg, składów z kontenerami. Nowe i przebudowane mosty oraz wiadukty stopniowo gwarantują płynniejszy przewóz, bez zbędnych zwolnień i postojów m.in. dla ciężkich pociągów. Lepiej wyposażone stacje z dodatkowymi torami dla pociągów o długości 740 m, zapewniają sprawną obsługę składów towarowych i punktualny przejazd ładunków. Wśród inwestycji dedykowanych przewozom towarów jest m.in. modernizacja linii w województwie śląskim np. Chybie-Żory-Rybnik-Nędza/Turze, Toszek Płn. – Stare Koźle, Bytom – Zabrze Biskupice, Wyczerpy – Chorzew Siemkowice, Katowice Ligota – Tychy, Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce – Dąbrowa Górnicza Wschodnia, przebudowa węzła Czechowice – Dziedzice czy modernizacja linii 131 łączącej Śląsk z portami. To również projekty na liniach kolejowych w rejonie wschodnich przejść granicznych, w tym linie szerokotorowe.
PLK realizują także ważne projekty „towarowe” w portach morskich.
Obecnie takie prace realizujemy na dojazdach do czterech portów morskich – Gdańsk, Gdynia, Szczecin i Świnoujście. To jedne z największych i bardzo ważnych inwestycji z Krajowego Programu Kolejowego. Dzięki likwidacji wąskich gardeł, składy towarowe zostaną obsłużone szybciej i sprawniej. Do portów dojadą dłuższe, 740-metrowe pociągi o obciążeniu 221 kN na oś, co pozwoli na dowóz i wywóz większej ilości towarów. Zwiększą się możliwości przeładunkowe stacji. Porty przyjmą i odprawią więcej ładunków, co poprawi wzrost konkurencyjności przewozów towarowych i potencjału portów oraz pozytywnie wpłynie na rozwój gospodarczy regionu.
PLK pod koniec listopada podały informację dotyczącą planowanych postępowań przetargowych do końca 2021 r. Jakie znaczenie ma ta informacja ?
Przedstawienie listy planowanych do ogłoszenia postępowań przetargowych do końca 2021 roku, to krok oczekiwany przez kolejową branżę budowlaną. Pokazuje, że PLK nie zwalniają tempa inwestycji i zachowana będzie ciągłość procesu inwestycyjnego. Dla wykonawców to zapewnienie i stabilne działania. Jest to sytuacja odmienna od tej jaką mieliśmy na początku obecnej perspektywy finansowej, wtedy ogłoszono wprawdzie przetargi ale dwustopniowe, nie mając jeszcze przygotowanej dokumentacji. Efektem był „dołek inwestycyjny”. Obecnie przygotowane przetargi dotyczą zadań dla których PLK będą miały projekty i pozwolenia na budowę, co pozwoli na sprawne wprowadzanie wykonawców na kolejne place budowy.
Do końca 2021 roku planujemy ogłosić postępowania przetargowe na roboty budowlane na szacunkową kwotę ponad 17 mld zł. Przetargi dotyczą inwestycji z Krajowego Programu Kolejowego oraz projektów planowanych już z nowej perspektywy finansowej UE na lata 2021 – 2027. Wśród planowanych inwestycji są: m.in. modernizacja kolejnego odcinka Rail Baltica (Białystok – Ełk), przebudowa trasy Giżycko – Kętrzyn – Korsze, Kościerzyna – Somonino – Kartuzy oraz kolejowej obwodnicy Poznania. To również modernizacja linii kolejowych na Śląsku, np. Będzin – Katowice Szopienice Płd.- Katowice Piotrowice i Tychy – Most Wisła oraz prace na stacjach m.in. Zawiercie, Ełk, Maksymilianowo, Mielec i Słupsk. Ponadto, kilkaset przetargów dotyczy prac utrzymaniowych, co pozwoli na zaangażowanie nie tylko dużych, ale też średnich i małych firm.
Jakie są plany inwestycyjne spółki na kolejne lata?
Kolej jest priorytetem, jeśli chodzi o środki w ramach funduszy unijnych. Przygotowujemy się do nowej perspektywy finansowej UE na lata 2021-2027. Spółka w przyszłym roku, jeśli zapewnione będą środki finansowe, gotowa będzie do ogłoszenia przetargów na roboty budowlane (z nowej perspektywy), na kwotę kilkunastu miliardów złotych. Na pewno nasze inwestycje będą się wpisywały w politykę Europejskiego Zielonego Ładu.
